به نقل از «تسنیم»

بانک داده تغذیه آبخوان‌ها برای نخستین بار در سطح کشور تولید شد/ ارائه راهکاری برای احیای سفره‌های آب زیرزمینی

تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۰۳۲۰۶

پژوهش اخیر محققان دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران، ضمن ترسیم وضعیت کنونی سفره‌های آب زیرزمینی و تولید داده‌های تغذیه آبخوان‌های کشور، راهکاری برای احیای این ذخایر ملی پیشنهاد می‌کند. - اخبار اجتماعی -

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، نتایج مطالعه محققان دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران درباره وضعیت آبخوان‌های کشور و راهکار احیای آن به تازگی در یک نشریه معتبر بین‌المللی منتشر شده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دکتر روح‌اله نوری؛ استادیار دانشکده محیط زیست دانشگاه تهران درباره داده‌های اولیه این پژوهش، گفت: برای اجرای پژوهش از اطلاعات آبخوان‌های کشور طی دو دهه اخیر که از سوی وزارت نیرو منتشر شده است، استفاده شد. این اطلاعات شامل داده‌های مربوط به بیش از یک میلیون چاه عمیق و نیمه‌عمیق، تراز سطح آب زیرزمینی ثبت شده در بیش از 11 هزار پیزومتر و همچنین اطلاعات هیدروژئولوژیکی بیش از 95 درصد آبخوان‌های کشور است. با استفاده از این اطلاعات، بانک داده تغذیه آبخوان‌ها برای اولین بار در سطح کشور تولید شد.

این پژوهشگر منابع آب و محیط زیست درباره یافته‌های این پژوهش که توسط محققان دانشگاه تهران با همکاری محققانی از دانشگاه کپنهاگ، شرکت مدیریت منابع آب ایران، دانشگاه هاوایی، مؤسسه فناوری کالیفرنیا، دانشگاه مون‌پلیه، دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، دانشگاه کالیفرنیا-ارواین و دانشگاه واریک انجام شده است، گفت: مقدار تغذیه آبخوان‌ها یا آبی که سالانه از طریق نفوذ به سفره‌های آب زیرزمینی می‌رسد یکی از اطلاعات مهمی است که در ترسیم مدیریت پایدار منابع آبی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بنابراین یکی از اهداف مهم این پژوهش تولید بانک داده تغذیه آبخوان‌های کشور بود.

وی ادامه داد: تجزیه و تحلیل این بانک داده بیانگر کاهش مقدار تغذیه آبخوان‌ها در کشور بود؛ به گونه‌ای که سالانه به طور میانگین معادل 3.8 میلی‌متر از میزان آن کاسته می‌شود. نسبت تغذیه به بارش در مناطق خشک و نیمه خشک کشور (نواحی مرکزی، شرقی و جنوبی) کاهش بیشتری نشان می‎‌دهد. منابع آب زیرزمینی در این مناطق، تأمین‌کننده غالب آب موردنیاز تمامی فعالیت‌ها مانند کشاورزی، صنعتی و شرب است. به گونه‌ای که در برخی نواحی، این مقدار به بیش از 90 درصد نیز می‌رسد.

عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در توضیح پیامدهای این وضعیت گفت: تغذیه سالانه، تأمین‌کننده آب سفره‌های زیرزمینی است و کاهش مقدار آن، منجر به افت سطح آب می‌شود که اثرات جبران‌ناپذیری بر آبخوان‌های کشور خواهد داشت. این اثرات شامل افت سطح آب زیرزمینی، فرونشست زمین، فروچاله، کاهش کیفیت آب، کاهش رطوبت خاک و به تبع آن ایجاد سیل، خشکسالی، طوفان‌های گرد و خاک، زوال پوشش گیاهی و غیره است. افت شدید سطح آب زیرزمینی ایران، همچنین یکی از دلایل اصلی خشک شدن منابع آب سطحی مانند دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و تالاب‌ها است.

عضو همکار هیئت علمی دانشکده حکمرانی دانشگاه تهران، درباره عوامل و راهکارهای تغییر وضعیت کنونی آبخوان‌های کشور گفت: این پژوهش نشان می‌دهد دو عامل اصلی در کاهش میزان تغذیه سالانه آبخوان‌های کشور، توسعه ناپایدار منابع آب ـ محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی است که از بین این دو، عامل اول اهمیت بیشتری دارد. بنابر تجربیات گذشته می‌توان گفت راهکار برون‌رفت از چالش آب در کشور راه‌حل‌های سازه‌ای و دیکته‌شده از بالا به پایین نیست. بلکه در مدیریت پایدار منابع آب، دیدگاه را باید به سمت مدیریت مصرف با توجه به توان اکولوژیکی سرزمین و درهم‌تنیدگی عوامل و متغیرهای مختلف اجتماعی و اقتصادی و حتی فرهنگی تغییر داد. این امر تنها از مسیر حکمرانی آب در کشور قابل دستیابی است. به عبارت دیگر، چاره کار در یک رویکرد مشارکتی با ملاحظه نیازها و مشارکت ذی‌نفعان محلی و مصرف‌کنندگان اصلی منابع آب زیرزمینی، به طور خاص کشاورزان، است.

روح‌اله نوری؛ سرپرست تیم تحقیقاتی این پژوهش، در پایان اظهار کرد: آمادگی داریم طی تفاهم‌نامه با شرکت مدیریت منابع آب ایران، دستاوردهای این پژوهش را به طور کامل در اختیار ذی‌نفعان قرار دهیم و طرحی علمی و کاربردی برای احیای آبخوان‌های کشور تعریف و اجرا کنیم.

نتایج این مطالعه در نشریه تخصصی Nature Communications با ضریب تأثیر 16.6 از سوی انتشارات نیچر منتشر شده است.

انتهای پیام/

منبع: تسنیم

کلیدواژه: پارک علم و فناوری دانشگاه تهران آبخوان های کشور تغذیه آبخوان ها دانشگاه تهران آب زیرزمینی بانک داده محیط زیست منابع آب سطح آب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.tasnimnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «تسنیم» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۰۳۲۰۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همکاری اتاق‌های بازرگانی و پارک علم و فناوری بین‌المللی

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، با اعلام سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران، تعدادی از فعالان و نمایندگان اتاق‌های بازرگانی بین‌المللی ایران در کشورهای گرجستان، ایتالیا، عراق، قطر و ارمنستان و اتاق بازرگانی تهران برای ایجاد اتاق مشترک بازرگانی فناوری بین‌المللی در کشور در سازمان حضور یافتند.

معاون وزیر علوم و رییس سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران ضمن اشاره به اهمیت جایگاه اتاق‌های مشترک بازرگانی اقتصادی بیان کرد: اتاق‌ها در عرصه تولید، خدمات، خصوصا صادرات همچنین جهت کمک به فراهم آوردن موجبات رشد و توسعه اقتصادی کشور نقشی اثرگذار دارند.

حسن زمانیان گفت: علاوه بر شرکت‌های مستقر در این پارک، قطب فناوری پارک نیز در شهر آفتاب تاسیس شده است. در راستای علمی و تخصصی کردن محصولات شرکت‌ها و تولیدکنندگان داخلی و با تفاهم و همکاری با وزارت صنعت، معدن و تجارت و با امضای دو معاونت در وزارتخانه علوم و صنعت گواهی‌نامه‌های رتبه بندی تحقیق و توسعه صادر می شود. معتقد هستیم نهادها و شرکت‌های اقتصادی در صورت نبود بخش تحقیق و توسعه از عرضه و تقاضای بازارهای جهانی عقب می مانند و وجود این بخش در شرکت‌ها کاملا ضروری است.

معاون وزیر علوم گفت: یکی دیگر از گواهینامه‌ها که تعیین کننده درصد داخلی یا خارجی بودن محصولات شرکت‌ها را تعیین می‌کند، گواهی عمق ساخت داخل است که توسط سازمان پژوهش های علمی وصنعتی ایران صادر می شود و در صورتی که درصد امتیاز گواهی بالا باشد آن محصول از معافیت گمرکی برخوردار شده و چنانچه بتواند نیاز آن محصول را در کشور فراهم کند از واردات آن جلوگیری خواهد شد.

وی بیان کرد: رتبه کشور ما در جهان از نظر علمی پانزده است ولی در نوآوری و دانش فنی رتبه ۶۳ را داریم. فاصله به این دلیل است که نمی توانیم به خوبی از پژوهش و تحقیقات خود دانش فنی تولید کنیم و در نهایت این دانش فنی را نیز به تجاری سازی نرسانده ایم که به تولید محصولات تجاری و بازار محور منجر شود. بنابراین باید به دنبال تولید محصولاتی باشیم که پیچیدگی اقتصادی مثبت داشته باشند.

زمانیان افزود: تحقیقاتی مهم است که تبدیل به دانش فنی و پس از آن منجر به تولید محصولی شود که در سطح بین‌المللی رقابت‌پذیر باشد. همچنین محصولات تولید شده باید به خوبی در بازار ارائه و در معرض دید قرار گیرد که این بازاریابی و تجارت را اتاق‌های بازرگانی می توانند در سطحی وسیع انجام دهند و در تجاری سازی و فروش محصولات نقش کلیدی داشته باشند.